اثر حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی دو ژنوتیپ کنجد

این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (1385 و 1386) در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج اجرا شد. عامل اول حذف آبیاری در پنج سطح شامل: 1- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، 2- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا گلدهی کامل، 3- حذف آبیاری از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 4- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 5- آبیاری کامل براساس 100 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A و عامل دوم شامل در ژنوتیپ کنجد (لاین JL-13و محلی جیرفت) بود. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت. نتایج نشان داد که اثر حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی‌دار شد. حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد باعث کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد. میزان کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و هم‌چنین صفات تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در تیمار حذف آبیاری از مرحله 6 – 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، به میزان قابل توجهی کمتر از سایر تیمارهای حذف آبیاری بود و این تیمار بیشترین عملکرد دانه را بعد از شاهد تولید نمود. حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل برداشت، تاثیر قابل توجهی بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد داشت و کمترین عملکرد دانه از این تیمار بدست آمد. در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی لاین JL-13 در شرایط تنش خشکی و بدون تنش از عملکرد دانه بیشتری نسبت به رقم محلی جیرفت برخوردار بود.